شاخص قیمت مصرف کننده چیست؟
آیا این موضوع واقعیت دارد – آیا بازار می‌تواند نشانه‌های واقعی بروز دهد؟ خب، مطمئناً بازار به‌خودی‌خود نمی‌تواند خیلی گویا باشد، اما مطمئناً سرمایه گذاران می‌توانند از آن بهره ببرند! ترس و عدم اطمینان می‌تواند بازارها را دچار بی‌نظمی کند. یکی از لغاتی که هراس بسیاری را در قلب سرمایه‌داران به وجود می‌آورد واژه تورم است. اگر بخواهیم تعریفی ساده ارائه دهیم باید بگوییم که تورم به افزایش در قیمت کالا و خدمات گفته می‌شود و در این دوره آموزشی بارها و بارها از آن سخن گفته‌ایم. با افزایش تورم ارزش پول ملی کاهش می‌یابد. به عبارتی پول شما توان خرید میزان کمتری از کالاها و خدمات را دارد. برای مثال در اوایل دهه ۸۰ قیمت هر بطری نوشابه خانواده حدود ۳۰۰ تومان بود! امروز در سال ۱۳۹۴ قیمت هر بطری نوشابه نزدیک به ۲۰۰۰ تومان است. آیا کیفیت نوشابه بهتر شده است؟ نه در بهترین حالت همان کیفیت قدیم را دارد؛ اما تورم در طی زمان باعث افزایش قیمت آن شده است. نقش شاخص قیمت مصرف کننده در رابطه با تورم چیست؟
شاخص های مختلفی به سرمایه گذاران کمک می‌کنند تا تورم و هراس موجود در بازار را بشناسند. یکی از این شاخص ها شاخص قیمت مصرف کننده یا (Consumer Price Index (CPI است. این شاخص میزان تغییر قیمت در «سبدی فرضی» از کالاها و خدمات را نشان می‌دهد. این «سبد» شامل مواد غذایی و مایحتاج یک خانوار است– اقلامی که هرکسی به آن‌ها نیاز دارد. اگر نسبت به ماه قبل قیمت‌ها به شکل مثبت تغییر کند، افزایش در قیمت را تورم می‌گویند. درصد افزایش قیمت با نام نرخ تورم شناخته می‌شود.
گام عملی – سبد محصولات اختصاصی خودتان را بسازید!
شاخص قیمت مصرف کننده شامل بسیاری از محصولات و خدمات است و یک سبد بزرگ را تشکیل می‌دهد. شما ممکن است در تمام زندگی خود برخی از این محصولات و خدمات را حتی یک‌بار هم مصرف کنید؛ بنابراین اگر این سبد را ساده کنید و سبدی از تعداد محدود محصولات و خدمات تشکیل دهید، درک شاخص قیمت برای شما آسان‌تر خواهد شد. در اینجا ما یک سبد بسیار ساده را تشکیل می‌دهیم که فقط شامل هزینه ناهار، هزینه رفت‌وآمد و هزینه شهریه دانشگاه و خرید کتاب است. به علت اینکه این محصولات و خدمات فقط توسط دانشجویان مورداستفاده قرار می‌گیرد، بنابراین آن را شاخص قیمت دانشجویی می‌نامیم.
برای هریک از موارد در سبد دانشجویی، ما هزینه‌ها و تعداد دفعات استفاده برای سه سال را در جدول زیر خلاصه کرده‌ایم:
| آیتم | تعداد دفعات خرید | سال ۹۲ | سال ۹۳ | سال ۹۴ |
| هزینه ناهار | ۱۵۰ | ۳۰۰۰ | ۶۰۰۰ | ۶۰۰۰ |
| هزینه رفت‌وآمد | ۲۰۰ | ۲۰۰۰ | ۳۰۰۰ | ۱۵۰۰ |
| هزینه شهریه و کتاب | ۲ | ۱۵۰۰۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰۰ | ۱۳۰۰۰۰۰ |
جدول بالا نشان می‌دهد در سال ۹۴ به علت توسعه خط مترو، این فرد هزینه کمتری را برای رفت‌وآمد خود پرداخت کرد.
حالا بیایید نرخ تورم را برای این سبد دانشجویی محاسبه کنیم؛ اما قبل از شروع بهتر است ببینیم این سبد دانشجویی هرسال چقدر می‌ارزد. در سال ۹۲ این سبد شامل ۴۵۰۰۰۰ تومان هزینه ناهار (۱۵۰ وعده ضربدر ۳۰۰۰ تومان)، ۴۰۰۰۰۰ تومان هزینه رفت‌وآمد و ۱۵۰۰۰۰۰ تومان هزینه شهریه و خرید کتاب است؛ بنابراین کل هزینه ین سبد در سال ۹۲ برابر با ۲۳۵۰۰۰۰ تومان است. این رقم در سال ۹۳ برابر با ۳۰۰۰۰۰۰ تومان است؛ یعنی سبد دانشجویی این فرد ۶۵۰۰۰۰ تومان گران‌تر شده است. همین‌طور قیمت سبد دانشجویی در سال ۹۴ به ۲۵۰۰۰۰۰ تومان رسید که از سال ۹۳ کمتر و از سال ۹۲ قدری بیشتر است.
تبریک میگوییم. شما قسمت دشوار را پشت سر گذاشته‌اید و کافی است یک ضرب و تقسیم ساده انجام دهید تا نرخ تورم به دست آید. برای محاسبه نرخ تورم از فرمول زیر استفاده می‌شود:
ما در این مثال ابتدا قیمت سبد در سال ۹۴ را از قیمت سبد در سال ۹۳ کم می‌کنیم و سپس نتیجه را بر قیمت سبد در سال ۹۳ تقسیم می‌کنیم تا نرخ تورم به دست آید:
می‌بینید که نرخ تورم در سال ۹۴ برای سبد دانشجویی منفی است. اتفاقی که شاید در دنیای واقعی چیزی شبیه به معجزه باشد!
شما می‌توانید از همین روش برای محاسبه تورم در زندگی شخصیتان استفاده کنید. کافی است لیست هزینه‌های ماهانه و سالانه خود را استخراج کنید و با محاسبات این‌چنینی سال‌به‌سال تأثیر تورم بر هزینه‌های خود را بررسی کنید.
خودآزمایی: حالا نوبت شماست. تورم سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ چقدر است؟
جمع‌بندی: با شاخص ها با احتیاط رفتار کنید…
مهم‌ترین نکته‌ای که شما باید آن را به‌خوبی درک کنید این است که شاخص های اقتصادی برای تخمین شرایط اقتصادی مورداستفاده قرار می‌گیرند. اغلب، افراد درباره این شاخص ها مطالعه بسیاری می‌کنند و طبیعتاً به‌سرعت نتیجه‌گیری می‌کنند. همان‌گونه که دیدیم، عوامل بی‌شماری بر اقتصاد اثر می‌گذارند و طبیعتاً یک شاخص نمی‌تواند کل داستان را به شما بگوید. شما به هنگام تأکید بیش‌ازحد بر این شاخص ها باید هوشیار باشید. تأکید بیش‌ازاندازه بر یک شاخص مطمئناً به شما صدمه می‌زند. شما باید بدانید که به دنبال چه چیزی هستید و از این شاخص های اقتصادی برای دنبال کردن روندها استفاده کنید.
(پایان درس چهارم دوره آموزشی آشنایی با شاخص های اقتصادی و پایان دوره آموزشی)
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری درباره شاخص قیمت مصرف کننده دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
اخه وقتی میگید یه شاخص تنها جوابگو نیست واسه چی بریم کلی روش تمرکز کنیم؟تا اخر سر یه جواب فوق احتمالی بدست بیاریم که به دردمون هم نخوره؟