چهار دلیل اصلی برای عدم پرداخت سود سهام به سهامداران توسط شرکتهای بورسی
شرکتهایی که سود نقدی خوبی به سهامدارانشان پرداخت میکنند معمولاً در بین سرمایه گذاران بسیار محبوب هستند. شرکتهایی که در بورس تهران فعالاند طبق قانون موظفاند سالانه درصورتیکه سودی به دست آوردند، حداقل ۱۰ درصد آن را بهصورت سود تقسیمی بین سهامداران تقسیم کنند؛ اما وقتی شرکتی تصمیم میگیرد که پرداخت سود تقسیمی بیشتر را به حالت تعلیق دربیاورد، سیگنالی برای فروش سهام به بسیاری از سهامداران میفرستد. البته، آنهایی که سهام را برای سود تقسیمی پایان سالش نگه میدارند بیشتر امکان دارد که با عدم پرداخت سود سهام ، تصمیم به فروش سهام شرکت بگیرند. بااینحال حتی سرمایه گذارانی که از استراتژی بخر و نگه دار استفاده میکنند، با دیدن اینکه شرکتی که سابقاً سود سهام ثابتی پرداخت میکرده حالا اعلام تعلیق میکند، ممکن است دُمشان را روی کولشان بگذارند و در بروند.
ما در این آموزش از مدیرمالی به ۴ دلیلی که یک شرکت ممکن است پرداخت سود تقسیمی سهامش را تعلیق کند، اشاره میکنیم. اگرچه عدم پرداخت سود سهام اغلب ممکن است بهعنوان نشانهای برای یک شرکت در حال رشد باشد، اما همه تعلیقهای سود تقسیمی سهام خبر از رشد شرکت نمیدهند.
علت اول عدم پرداخت سود سهام: مشکل مالی
دلیل اصلی عدم پرداخت سود سهام این است که شرکت زیر فشار مالی قرار دارد. چون سود سهام از محل سود انباشته به سهامداران پرداخت میشود، یک شرکت در تقلاست تا سود سهامش را تعلیق کند تا ذخیره مالی لازم برای پرداخت هزینه های آتی را داشته باشد. اگر درآمد پایین یا هزینه ها بالا برود، مقدار پول باقیمانده برای سود سهام در پایان سال ممکن است کم شده یا بهطورکلی قطع شود. بعضیاوقات، عدم پرداخت سود سهام ممکن است از روی نیاز اعلام شود، به این معنی که هیچ سودی برای توزیع وجود ندارد و حاشیه سود به اندازه کافی زیاد نیست که پرداخت هزینه ها را ممکن سازد.
علت دوم عدم پرداخت سود سهام: هزینه های پیشبینینشده
دلیل دیگر اینکه یک شرکت سود سهامش را تعلیق میکند به خاطر هزینه های پیشبینینشدهای است که موقتاً سوددهی را کاهش میدهد. حتی اگر درآمد نیز هرساله ثابت بماند، یک طرح دعوی در دادگاه علیه شرکت یا نیاز شرکت به جایگزینی یا به روز کردن تجهیزات پرهزینه ممکن است شرکت را ملزم به استفاده از درآمدها برای اهداف دیگر نماید. در این سناریوها، سودهای سهام عموماً بهمحض اینکه هزینه های پیشبینینشده برطرف شوند دوباره پرداخت خواهد شد. سهامدارانی که با دیدن اولین نشانهها فرار را بر قرار ترجیح دادند ممکن است سود سهام و سرمایه آینده خود را قربانی عدم تحقیق درباره پشتصحنه این تعلیقها کرده باشند. همیشه عدم پرداخت سود سهام نباید دلیلی بر وحشت سهامداران شود!
علت سوم عدم پرداخت سود سهام: رشد منابع مالی
سود سهام از سودهای انباشته شرکت پرداخت میشود که نشاندهنده مقدار سود انباشته کل است که در طول زمان جمع شده و پیشازاین بهعنوان سود سهام در سالهای قبل پرداخت یا استفاده نشده است. یکی از اساسیترین استفاده سود انباشته برای تأمین رشد منابع مالی پروژههایی است که با هزینه های موقت، تعهد افزایش درآمد در آینده را میدهند.
اگر شرکتی تصمیم بگیرد که زمان مناسب برای ساخت کارخانه جدید، گسترش خط تولید و یا رسیدن به بخشهای جدید بازار فرارسیدهاست، ممکن است برای تأمین مالی این پروژهها از سود انباشته استفاده کند. در این مورد، پرداخت سود سهام ممکن است موقتاً تعلیق شود تا درآمدهای بیشتر تسهیل گردد. دوباره، سهامدارانی که خیلی سریع سهام را رها کردند و رفتند یک افزایش قیمت شتابدار و سود سهام افزایشیافته را در سالهای آتی، از دست میدهند.
علت چهارم عدم پرداخت سود سهام: به تأخیر انداختن پرداخت سود سهام ممتاز
توزیع سود سهام ممکن است کمی پیچیده باشد زیرا دو نوع از سهام وجود دارد. سهام عمدتاً بهعنوان سهام عادی در نظر گرفته میشود و سود سهام با صلاحدید نهاد صادرکننده پرداخت میشود؛ اما بیشتر شرکت های خارجی علاوه سهم عادی، سهام ممتاز نیز منتشر کردهاند که همه حقوق مالکیت مربوط به سهام عادی را ندارند ولی طبق شرایطی که در برگ سهام ممتاز آمده است، میتواند نرخ سود تضمینشدهای داشته باشد که معمولاً از سود سهام دریافتی سهامداران عادی بالاتر است.
برای توزیع سود سهام به سهامداران عادی، شرکت باید ابتدا شود سهام سهامداران ممتاز را پرداخت کند و سپس به سراغ سهامداران عادی برود. در بعضی موارد، شرکت ممکن است منابع مالی لازم برای پرداخت سود سهام عادی را داشته باشد اما توان پرداخت یکجای سود سهامداران ممتاز و عادی را نداشته باشد. در این صورت، شرکت ممکن است انتخاب کند که سود سهامداران ممتاز را بپردازد و سود سهامداران عادی را تعلیق کند یا اینکه تصمیم بگیرد همه سود سهام را به حالت تعلیق دربیاورد.
اما سهام ممتاز ویژگی جمع شوندگی دارند، به این معنی که اگر یک سال شرکت سود سهامداران ممتاز را پرداخت نکند در سال دوم موظف است در صورت سودآوری، ابتدا مجموع سود سالهای اول و دوم را به سهامداران ممتاز را پرداخت کند و سپس در مورد سود تقسیمی سهامداران عادی تصمیمگیری کند. در این صورت سود سهامداران عادی ممکن است بهطور نامحدود تعلیق شود تا شرکت بتواند به سود سهامداران ممتاز را پرداخت نماید. شرکت هایی که سود سهامداران ممتاز را تعلیق کنند باید با سررسید پرداختهای همیشه در حال افزایشِ سالیانه، بهسختی مبارزه کنند. پس این انتخاب خوبی نیست مگر اینکه شرکت دچار مشکل بزرگی شده باشد.
با توجه به این ویژگیهای سهام ممتاز، قوانین اقتصادی ایران انتشار سهام ممتاز توسط شرکتهای بورسی را ممنون کرده است؛ اما آگاهی نسبت به این موضوع میتواند درک شما را نسبت به سود پرداختی بالاتر ببرد.
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این مقاله در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.