تعریف درآمد چیست؟
درآمد یا Revenue پولی است که یک فرد یا یک شرکت در بازه زمانی مشخص از محل کالاها یا خدماتی که برای دیگران فراهم کرده یا سرمایه گذاریهایی که داشته است، به دست میآورد. معمولاً درآمـد برای تأمین مخارج روزانه مصرف میشود. درآمـد از طریق ضرب قیمت فروش کالاها و خدمات در تعداد واحدها یا مقدار فروخته شده محاسبه میگردد.
در مبحث حسابداری شخصی، بیشتر انسانها تا سن ۶۰ سالگی کار میکنند و درآمـد اصلی خود را از حقوق یا مزد کاری که انجام میدهند به دست میآورند؛ اما در سنین بازنشستگی درآمد افراد از محل سازمان بازنشستگی یا سرمایه گذاریهایی که انجام دادهاند به دست میآید.
در انگلیسی به درآمـد “top line” به معنی خط بالایی گفته میشود و اشاره به جایگاه درآمدهای در صورت سود و زیان شرکت ها دارد.
درک درآمد به زبان ساده
درآمد، مقدار پولی است که از طریق انجام فعالیتهای تجاری به شرکت وارد میشود. درآمـد همچنین بهعنوان فروش نیز شناخته میشود. مثلاً نسبت قیمت به فروش، یک جایگزین برای نسبت قیمت به درآمد (P/E) است که از درآمـد در مخرج استفاده میکند.
آیا وجــه دریافتی همان درآمــد است؟
وقتی پول نقد به شرکت پرداخت میشود، بهعنوان “دریافتی” شناخته میشود تا تفاوت آن از درآمـد مشخص گردد. داشتن دریافتیها بدون درآمد نیز امکانپذیر است. اگر مشتری از قبل برای خدمتی که هنوز ارائه نشده یا کالایی که تحویل داده نشده پول پرداخت نماید، به آن پیش دریافت درآمد گفته میشود.
درآمد بهعنوان “خط بالایی” نیز شناخته میشود زیرا اولین چیزی است که در صورت سود و زیان شرکت ظاهر میشود. سپس هزینه ها از درآمد کسر میشوند تا سود عملیاتی و درنهایت سود خالص و سود هر سهم به دست آید.
محاسبه Revenue یا درآمــد چگونه است؟
روشهای مختلفی برای محاسبه درآمد وجود دارد که بسته به روشهای حسابداری متفاوت هستند. در حسابداری تعهدی به محض اینکه کالا یا خدمتی به فروش میرسد، درآمـد حاصل از آن شناسایی و ثبت میشود.
حتی اگر یک ریال هم بابت ارسال کالاها برای مشتری پولی دریافت نشده باشد. به همین دلیل ضروری است که صورت جریان وجوه نقد بررسی شود تا مشخص شود یک شرکت چه قدر در دریافت پول از بدهکاران مؤثر عمل میکند. از طرف دیگر، حسابداری نقدی فقط فروشهایی را بهعنوان درآمد شناسایی میکند که پول آنها توسط مشتری پرداخت شده باشد.
درآمـد شرکت ممکن است بر اساس بخشهایی که آن را ایجاد میکنند تقسیم شود. بهطور مثال، دپارتمان وسایل نقلیه تفریحی ممکن است یک بخش مالی داشته باشد که میتواند یک منبع درآمـد مجزا قلمداد شود.
درآمد و سود
سرمایه گذاران اغلب درآمـد شرکت و سود خالص آن را بهصورت جداگانه برای تعیین سلامت یک شرکت در نظر میگیرند. این امکان وجود دارد که درنتیجه کاهش هزینه ها سود خالص شرکت رشد کند درحالیکه درآمد همچنان ثابت باقی بماند. چنین موقعیتی حاکی از رشد درازمدت خوبی برای شرکت نیست.
وقتی شرکتهای سهامی درآمدهای سهماهه خود را گزارش میدهند، دو چیزی که بیشترین توجه را به خود جلب میکنند معمولاً درآمـد و سود هر سهم است. حرکت بعدی قیمت در سهام معمولاً به اینکه آیا شرکت انتظارات تحلیلگران در مورد سود هر سهم را برآورده کرد یا از دست داده، مربوط میشود.
ازنظر دولت، درآمد پولی است که از مالیات، هزینه ها، جریمهها، کمکهای بلاعوض دولتی یا نقل و انتقالات، فروش اوراق بهادار، حقوق معدنی و حقوق منابع و همچنین فروش هایی که انجام میدهند، دریافت میشود.
برای سازمانهای غیرانتفاعی، درآمد اغلب بهعنوان “دریافتیهای ناخالص” مورداشاره قرار میگیرد. اجزای آن شامل کمکهای مالی اشخاص، بنیادها و شرکت ها، کمکهای مالی نهادهای دولتی، سرمایه گذاری ها، فعالیتهای جذب سرمایه و هزینههای عضویت است.
انواع درآمد در صورت سود و زیان
عملیاتی
درآمــد هایی که از طریق عملیات اصلی شرکت حاصل میشود، درآمد عملیاتی گفته میشود. مانند درآمــــد حاصل از فروش محصولات یا خدمات. این نوع از درآمـد در خط اول صورت سود و زیان آورده میشوند.
غیر عملیاتی
به درآمــد هایی که از طریق عملیات اصلی شرکت به دست نیامده باشند یا به عبارتی قابل پیشبینی یا تکرارشونده نباشند، درآمد غیرعملیاتی میگویند. برای مثال، درآمـد حاصل از فروش یک دارایی، ثروت باد آورده سرمایه گذاری ها یا دریافت خسارت از طریق دعوی قضایی بهعنوان درآمــد غیر عملیاتی در نظر گرفته میشوند.
درآمد در حسابداری شخصی
در حسابداری شخصی بیشتر افراد درآمـد خود را از طریق دریافت حقوق کاری که انجام میدهند یا سرمایه گذاری در دارایی های مالی مثل سهام، اوراق مشارکت و املاک به دست میآورند. در بیشتر کشورها، درآمد حاصله توسط دولت قبل از دریافت آن مالیاتبندی میشود. مالیاتی که دولتها از محل درآمــد شهروندان دریافت میکنند، بودجه مخارج دولت را آنطور که ارگان قانونگذار (در ایران مجلس شورای اسلامی) مشخص کرده، تأمین میکند.
به پولی که شخص بعد از کم کردن مالیات از درآمـدش در اختیار دارد، درآمـد قابلتصرف میگویند.
روشهای مختلفی برای محاسبه درآمد وجود دارد که بسته به روشهای حسابداری متفاوت هستند. در حسابداری تعهدی به محض اینکه کالا یا خدمتی به فروش میرسد، درآمـد حاصل از آن شناسایی و ثبت میشود. اما در حسابداری نقدی متفاوت است.
در صورت سود و زیان، معمولا ۲ نوع درآمــد گزارش میشود، عملیاتی و غیر عملیاتی.
Revenue, REVs, Top line