چرا تنوع بخشی پرتفوی مهم است؟
یکی از خطراتی که همواره سرمایه گذاران و فعالان بازار بورس را تهدید می‌کند، نوسانات قیمت سهام است. ازآنجایی‌که بسیاری از سرمایه گذاران بورسی نمی‌توانند نوسانات کوتاه‌مدت بازار سهام را پیش‌بینی و با استراتژی‌های سرمایه گذاری مختلف خطرات نوسان پذیری قیمت را کنترل کنند، همواره متخصصان پیشنهاد می‌کنند که سرمایه گذاران از تنوع بخشی پرتفوی خود به عنوان بهترین راه برای تسهیل این مسیر استفاده کنند. توصیه‌ای که احتمالاً آن را با عبارتی نظیر «همه تخم‌مرغ‌های خود را در یک سبد نگذارید» شنیده‌اید.
اما تنوع بخشی پرتفوی به زبان ساده چیست؟
تنوع بخشی سبد سهام یک تکنیک برای مدیریت ریسک است. برای استفاده از این تکنیک شما باید انواع مختلفی از ابزارهای سرمایه گذاری را در یک پرتفوی با هم ترکیب کنید تا تأثیری را که هر یک از این ابزارها بر عملکرد کل پرتفوی خواهد داشت به حداقل برسانید. احتمالاً می‌دانید که منظور از پرتفوی همان سبد سهام است و ابزارهای سرمایه گذاری نیز شامل سهام، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت، سپرده‌های بانکی، طلا و ارز می‌شود.
تنوع بخشی ریسک پرتفوی شما را کاهش می‌دهد. تحصیل‌کرده‌های مالی می‌توانند با فرمول‌های پیچیده‌ای به شما نشان دهند که تنوع بخشی چگونه می‌تواند ریسک سرمایه گذاری را کاهش دهد، اما ما آن را به سادگی با یک مثال به شما توضیح می‌دهیم:
فرض کنید شما در جزیره‌ای زندگی می‌کنید که در آن کل اقتصاد جزیره شامل دو شرکت می‌شود: شرکت اول چتر و شرکت دوم کرم ضد آفتاب تولید می‌کند. اگر شما کل سرمایه خود را در شرکتی که تولیدکننده چتر است، سرمایه گذاری کنید در طول فصول بارانی عملکرد فوق‌العاده‌ای خواهید داشت، امّا وقتی هوا آفتابی است عملکردتان ضعیف خواهد بود. برعکس این قضیه هم در شرکت تولیدکننده کرم ضد آفتاب اتفاق میفتد. چنانچه شما همه سرمایه خود را در این شرکت بگذارید، وقتی آفتاب باشد عملکرد بالاتری دارد، اما با بارش ابرها وضعتان چندان تعریفی نخواهد داشت. در هر دو حالت این احتمال وجود دارد که شما دوره‌ای بازده مثبت و دوره‌ای دیگر بازده منفی داشته باشید و عملکردتان مدام در نوسان باشد.
حال راه‌حل این اتفاق چیست؟ راه‌حل این است که یک پرتفوی تشکیل دهید و ۵۰ درصد از سرمایه خود را به شرکت اول و ۵۰ درصد دیگر را در شرکت دیگر سرمایه گذاری کنید. چون شما پرتفوی خود را تنوع بخشی کرده‌اید، به‌جای اینکه عملکردتان وابسته به آب‌وهوای بارانی یا آفتابی باشد، در طول سال عملکرد خوبی خواهید داشت.
سه دستورالعمل برای تنوع بخشی پرتفوی
سه دستورالعمل کلی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید پرتفوی خود را به درستی متنوع کرده‌اید:
- در پرتفوی خود از چندین ابزار سرمایه گذاری مختلف استفاده کنید. مثلاً بخشی از سرمایه خود را به بازار سهام و صندوق های سرمایه گذاری، بخشی را در طلا و ارز، بخش دیگر را در سپرده‌های بانکی یا اوراق مشارکت اختصاص دهید. اگر پول زیادی دارید زمین و مسکن را هم فراموش نکنید.
- در میان ابزارهای سرمایه گذاری موجود، سرمایه گذاری در سهام از گوناگونی بیشتری برخوردار است و شما با گزینه‌های مختلفی برای خرید روبه‌رو هستید؛ اما باید بدانید که در انتخاب خود فقط محدود به سهام شرکت‌های بزرگ و معروف بورسی نیستید. در حقیقت، کار عاقلانه این خواهد بود که سهامی را انتخاب کنید که دارای سطوح ریسک مختلفی باشند. با این کار چنانچه سهام یک شرکت زیان ده باشد، سهام سایر شرکت‌ها این زیان را پوشش می‌دهد و احتمالاً بازده مثبتی از سرمایه گذاری در بازار بورس به دست خواهید آورد.
- چنانچه در بورس سرمایه گذاری می‌کنید سرمایه خود را در صنایع مختلف قرار دهید. این کار تأثیر ریسک های خاص یک صنعت را کاهش خواهد داد.
تنوع بخشی مهم‌ترین عنصری است که به شما کمک می‌کند تا هم‌زمان با حداقل کردن ریسکتان، به اهداف بلندمدت خود نیز دست پیدا کنید.
چه میزان تنوع بخشی مناسب است؟
در بحث تنوع بخشی نکته حائز اهمیت این است که تنوع بخشی مانند پوشش زرهی و ضدگلوله نیست که موجب شود شما از ضرر و زیان، جان سالم به در ببرید. باید توجه کنید که فرقی نمی‌کند پرتفوی شما چقدر متنوع شده است، سرمایه گذاری درهرحال همیشه همراه با ریسک است و تمام هدف ما از تنوع بخشی پرتفوی این است که در سطح مشخصی از ریسک، بیشترین بازده را به دست آوریم.
سؤال دیگری که معمولاً ذهن سرمایه گذاران را به خود مشغول می‌کند این است که باید چه تعداد سهام برای رسیدن به تنوع بخشی مطلوب خرید؟
در نظریه‌های علمی مطرح شده است که یک پرتفوی متنوع از چیزی حدود ۲۰ سهم شرکت‌های مختلف از صنایع گوناگون و اندازه‌های متفاوت تشکیل شده است؛ اما شاید مدیریت این تعداد شرکت برای ما کار دشوار و خسته‌کننده‌ای باشد. بسیاری از متخصصان معتقدند اضافه کردن حداقل ۵ سهم برای تشکیل یک پرتفوی متنوع ضروری است. همین‌طور انتخاب بیشتر از ۱۰ تا ۱۲ شرکت ممکن است سر شما را بیش‌ازحد شلوغ کند و بعد از مدتی به خوبی نتوانید همه این شرکت‌ها را موردبررسی دقیق قرار داده و در صورت نیاز پرتفوی خود را تعدیل کنید.
وارن بافت، محترم‌ترین چهره دنیای سرمایه گذاری می‌گوید: «سرمایه گذاری یعنی انتخاب سهام یک شرکت خوب در زمانی مناسب و نگه‌داشتن آن سهم تا هر وقتی‌که شرکت عملکرد خوبی دارد.» پس لازم است بعد از تشکیل پرتفوی، گه کاه آن را مورد بازبینی قرار دهید و سرمایه گذاری‌هایی که دیگر ارزش ماندن در پرتفوی شما را ندارند، با گزینه‌های بهتر جایگزین کنید.
(پایان درس دوم دوره آموزشی آشنایی با مفاهیم مالی)
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.