شاخص های مهم بورس: دیگر چه شاخص هایی وجود دارد؟
مطمئناً دنبال کردن تمام بازار موقعیتی بسیار خوبی است، اما درصورتیکه شما بخواهید بدانید که بخش خاصی از بازار چه عملکردی داشته است، چهکار باید بکنید؟ خب، نگران نباشید. تقریباً برای هر چیزی که شما فکر آن را بکنید یک شاخص وجود دارد. بگذارید به انواع مختلف شاخص های مهم بورس که ممکن است با آنها روبهرو شوید نگاهی بیندازیم…
بررسی انواع شاخص های مهم بورس را در درس چهارم با شاخص کل آغاز کردیم. اولین کاری که میشود با شاخص کل انجام داد این است که آن را به اجزای تشکیلدهندهاش تقسیم کرد. شاخص کل نشاندهنده میانگین افزایش یا کاهش بازده سهام بود. همانطور که گفتیم بازده به دو شکل ایجاد میشود. آیا به خاطر میآورید؟
یکی افزایش قیمت سهم بود و دیگری سود نقدی پرداختی به سهامداران در طول سال. حال میتواند تغییرات قیمت سهم و همینطور سود نقدی پرداختی به سهامداران را با دو شاخص مختلف سنجید.
شاخص قیمت
شاخص قیمت فقط نشاندهنده میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار است و دیگر میزان سود نقدی پرداختی به سهامداران را نشان نمیدهد؛ یعنی وقتی شاخص قیمت ۱۵ درصد رشد کرده است، میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی ۱۵ درصد نسبت به سال قبل بیشتر بوده است و قیمتها افزایش داشته است.
شاخص بازده نقدی
همانطور که شاخص قیمت میانگین بازده ناشی از افزایش قیمت سهام را نشان میدهد، تغییرات شاخص بازده نقدی هم میانگین بازده ناشی از پرداخت سود نقدی شرکتها به سهامداران را نشان میدهد. وقتی شاخص سود نقدی رو به کاهش است، نشاندهنده این است که شرکتها بهطور میانگین سود کمتری را بهصورت نقد بین سهامدارانشان تقسیم میکنند.
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
یکی از مهمترین مؤلفههای یک سهم برای سرمایه گذاران نقدشوندگی آن است؛ یعنی سرمایه گذار هر موقع خواست سهمش را بفروشد، بلافاصله سهمش در بازار به فروش برسد و سرمایه گذار به پولش برسد.
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر، میانگین تغییرات قیمت سهام ۵۰ شرکتی را نشان میدهد که سهامشان از سایر شرکت های بورسی نقدشوندگی بیشتری دارد. سهام این شرکتها روزانه به تعداد فراوان خریدوفروش میشود و سهامداران این شرکتها مشکلی برای فروش آنها ندارند. ناظران و مدیران بورس، هر سه ماه یکبار، شرکت های بورسی را بررسی میکنند و ۵۰ شرکت فعالتر را انتخاب کرده و شاخص قیمتی آن را محاسبه و اعلام میکنند.
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
این شاخص میانگین تغییرات قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ بورس را نشان میدهد. اندازه شرکتها از طریق ارزش روز بازار سهم تعیین میشود و همانطور که قبلاً آموزش داده شد، ارزش روز بازار سهام از حاصلضرب قیمت سهم در تعداد سهام منتشرشده شرکت به دست میآید. این شاخص تغییرات قیمت سهامی را نشان میدهد که اگرچه کمتر از ده درصد تعداد شرکت های بورسی را تشکیل میدهند اما بیش از ۷۰ درصد ارزش بورس تهران را به خود اختصاص دادهاند و تغییرات قیمت آنها میتواند اثر بزرگی بر شاخص کل و بورس داشته باشد. این شاخص هر سه ماه یکبار بهروزرسانی میشود.
شاخص صنعت و شاخص مالی
شرکت های بورسی در دو بخش صنعتی و مالی قرار میگیرند. در بخش صنعتی شرکت های تولیدی و صنعتی نظیر مخابرات، خودروسازی، سیمان، پتروشیمی و … قرار دارند و در بخش مالی بانکها، شرکت های سرمایه گذاری، بیمهها و … حضور دارند. شاخص صنعت نشاندهنده میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش صنعت و شاخص مالی میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت های فعال در بخش مالی است.
بخش صنعت و بخش مالی نیز میتوانند به صنایع تشکیلدهنده تقسیم شوند و شاخص هر یک از این صنایع جداگانه محاسبه شود. برای مثال، شاخص صنعت سیمان متوسط تغییرات قیمت شرکت های فعال در صنعت سیمان را نشان میدهد.
شاخص بازار اول و بازار دوم
بورس اوراق بهادار تهران ویژگیها و مؤلفههایی را تعیین کرده است و بر مبنای آن شرکت های بورسی را دستهبندی میکند. برخی از این مؤلفهها عبارتاند از میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری، تعداد سهامی که توسط سهامداران حقیقی در بازار خریدوفروش میشود (اصطلاحاً سهام شناور آزاد) و …
شرکت هایی که شرایط بهتری داشته باشند در بازار اول و شرکت های دیگر در بازار دوم دستهبندی میشوند. در بازار اول شرکتها در دو دسته دیگر جای میگیرند که عبارت است از تابلو اصلی و تابلو فرعی.
در زیر خلاصه ویژگی شرکتها برای حضور در این گروهها آورده شده است:
شرایط | تابلو اصلی بازار اول | تابلو فرعی بازار اول | بازار دوم |
حداقل سرمایه | ۱۰۰۰ میلیارد ریال | ۵۰۰ میلیارد ریال | ۲۰۰ میلیارد ریال |
حداقل سهامداران | ۱۰۰۰ سهامدار | ۷۵۰ سهامدار | ۲۵۰ سهامدار |
حداقل سهام شناور آزاد | ۲۰ درصد | ۱۵ درصد | ۱۰ درصد |
حداقل مدتزمان سودآوری | ۳ دوره متوالی | ۲ دوره متوالی | ۳ دوره متوالی |
حال برای هر یک از این گروهها یک شاخص وجود دارد که میانگین تغییرات قیمت سهام شرکت هایی را نشان میدهد که در این گروهها حضور دارند. این دو شاخص هم جزء شاخص های مهم بورس هستند.
شاخص آزاد شناور
در هر شرکت میتواند تعدادی سهامدار حقیقی و تعدادی سهامدار حقوقی وجود داشته باشد. سهامداران حقوقی مالکان پرنفوذ شرکت هستند و معمولاً درصد بالایی از سهام شرکت متعلق به این شرکتهاست. به میزان سهامی که معمولاً در اختیار سهامداران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار خریدوفروش میشود، سهام شناور آزاد گفته میشود. هرچقدر میزان درصد سهام شناور آزاد یک شرکت بیشتر باشد، برای سرمایه گذاران حقیقی جذابیت بیشتری دارد. این شاخص نیز از همین مفهوم استفاده کرده و تغییرات قیمت آن بخش از سهام را میسنجد که توسط سهامداران حقیقی خریدوفروش میکند.
در این درس شما با شاخص های مهم بورس آشنا شدید. در درس بعدی با یک مطالعه موردی همراه شما خواهیم بود.
(پایان درس پنجم دوره آموزشی آشنایی با شاخص ها)
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این مقاله در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
سلام
شاخص اصلی که در خبرها گزارش میشود، شاخص کل است
اما همه این شاخص ها محاسبه و اعلام میشوند.
شاخص بورس در ایران کدام شاخص می باشد