ریسک سرمایه گذاری چیست؟
در مبحث سرمایه گذاری، ریسک به شانس از بین رفتن ارزش یک دارایی اشاره دارد یعنی اینکه دارایی که در آن سرمایه گذاری کرده‌اید، ارزش خود را از دست بدهد و پولی که برای به دست آوردن آن دارایی پرداخت کرده بودید، به باد رود. انواع مختلفی از ریسک ها وجود دارد که سرمایه گذاران در معرض آن‌ها قرار دارند و به طبع آن راه‌های زیادی هم برای مدیریت ریسک سرمایه گذاری وجود دارد، مثل تخصیص دارایی و متنوع سازی، ولی هیچ راهی برای از بین بردن کامل ریسک وجود ندارد. دانستن منابع مختلف ریسک به شما کمک می‌کند تا بهتر بتوانید همچنان که پرتفوی خود را می‌سازید، دارایی های منفرد خود را نیز ارزیابی کنید.
در زیر فهرستی از منابع اصلی ریسک معمول کلاس‌های دارایی اصلی جمع آوری شده است. اگر می‌خواهید تا راجع به یک ریسک خاص بیشتر اطلاعات کسب کنید، توضیحات کامل‌تر آن‌ها را در ادامه بخوانید. (لطفاً توجه داشته باشید: این یک لیست کامل و جامع نیست.)
- ریسک بازار
- ریسک صنعت
- ریسک توقف نماد
- ریسک نرخ بهره
- ریسک نرخ سرمایه گذاری مجدد
- ریسک نرخ ارز
چرا ریسک سرمایه گذاری اهمیت دارد؟
درک اینکه سرمایه گذاری دارای ریسک است و همچنین شناخت پاداش های احتمالی که از سرمایه گذاری به دست می‌آورید، برای اتخاذ استراتژی‌های سرمایه گذاری ضروری است. دانستن ریسک های احتمالی پیش روی یک کلاس دارایی یا یک سرمایه گذاری خاص به شما اجازه خواهد داد تا عکس‌العمل‌های احساسی را که سرمایه گذاری با خود به همراه دارد بهتر کنترل کنید. آگاهی از ریسک بیشتر برخی سرمایه گذاری ها همچنین به شما در تخصیص دارایی های خود و انتخاب دارایی هایی با ریسکی متناسب با موقعیت شما کمک خواهد کرد تا بهتر بتوانید ریسک سرمایه گذاری های خود را مدیریت کنید.
دانستن مفهوم ریسک چه کمکی به شما می‌کند؟
اولین گام این است که این حقیقت را بپذیرید که ریسک در هر سرمایه گذاری وجود دارد و هر سرمایه گذاری هم در معرض ریسک قرار دارد. دانستن این موضوع می‌تواند به شما در گرفتن تصمیمات بهتر و اتخاذ یک استراتژی آگاهانه از ریسک با استفاده از تکنیک تخصیص دارایی ها و متنوع سازی کمک کند. مهم‌تر از همه درک بهتر از ریسک به شما این اعتمادبه‌نفس را می‌دهد تا برنامه‌ریزی پس انداز و سرمایه گذاری خود را با جدیت بیشتری انجام دهید و از یک استراتژی سرمایه گذاری قانونمند، بدون توجه به عملکرد بازار، پیروی کنید.
گام بعدی ارزیابی گزینه‌های سرمایه گذاری احتمالی به‌وسیله منابع اصلی ریسک است. به طور مثال، اگر به سرمایه گذاری در صندوقهای سرمایه گذاری در سهام علاقه‌مند هستید، باید ریسک بازار را در نظر بگیرید. اگر به سرمایه گذاری در اوراق مشارکت می‌اندیشید، باید به ریسک نرخ بهره توجه کنید.
درنهایت، از متنوع سازی برای توزیع سرمایه خود میان دارایی ها و گزینه‌های سرمایه گذاری مختلف که با یکدیگر همبستگی کمی دارند، استفاده کنید تا ریسک کلی پرتفوی خود را کاهش دهید.
اما خوب است انواع مختلف ریسک ها را با هم مرور کنیم:
ریسک بازار: که به آن “ریسک سیستماتیک” یا “بتا” هم می‌گویند، ریسک کل مربوط به سرمایه گذاری در همه دارایی ها است. ریسک بازار می‌تواند مدیریت شود، ولی هیچ‌گاه به طور کامل قابل‌حذف نیست.
ریسک صنعت: ریسک مربوط به بخش‌ها و صنایع خاصی از سرمایه گذاری ریسک صنعت گفته می‌شود. برای مثال سهام شرکت های پتروشیمی در معرض ریسک هایی قرار دارند که شرکت های دارویی ممکن است متأثر از آن نوع ریسک ها نباشند.
ریسک توقف نماد: این نوع ریسک زمانی رخ می‌دهد که قیمت آغازین سهام یک شرکت بعد از توقف و بسته شدن نماد شرکت با قیمت نهایی در روز بسته شدن نماد آن تفاوت قابل‌توجهی داشته باشد. ریسک توقف نماد می‌تواند بین پایان یک روز و آغاز روز بعد اتفاق بیفتد. ریسک توقف نماد در طول یک آخر هفته یا یک تعطیلات واضح‌تر می‌شود، جایی که اتفاقات زیادی از زمان تعطیل شدن در روز چهارشنبه و بازگشایی در روز شنبه می‌تواند رخ دهد. اطلاعاتی که ممکن است بعد از بسته شدن نماد شرکت منتشر شود و رخدادهای اقتصادی و سیاسی تنها بخشی از کاتالیزورهایی هستند که می‌توانند این نوع ریسک را تقویت کنند.
ریسک نرخ بهره: ریسک نرخ بهره غالباً به طور واضحی در سرمایه گذاری اوراق مشارکت قابل مشاهده است، جایی‌که افزایش نرخ بهره بانکی منجر به کاهش قیمت اوراق مشارکت می‌شوند و به ارزش سرمایه گذاری های اوراق مشارکت آسیب می‌رسانند. کاهش نرخ بهره تاثیرعکس داشته و به افزایش قیمت اوراق مشارکت منجر می‌شود. ریسک نرخ بهره همچنین می‌تواند به کلاس‌های دارایی دیگر، مثل سهام شرکت ها نیز سرایت کند، جایی که نرخ های بهره بالاتر ممکن است نتیجه تلاش‌های سیاست بانک مرکزی برای مبارزه با تورم یا تسلط بر رشد سریع اقتصادی باشد، امری که می‌تواند باعث شکل‌گیری رکود در اقتصاد شود. به عبارتی اثر نرخ های بهره بالاتر ممکن است به کاهش فعالیت اقتصادی منجر شود که درنتیجه آن به ارزش سهام شرکت ها آسیب وارد می‌شود. نرخ های بهره پایین برای تحریک رشد اقتصادی می‌تواند تأثیر مثبتی بر همان دارایی ها بگذارد، ولی باز هم تضمینی برای این رابطه وجود ندارد و افزایش و کاهش نرخ بهره می‌تواند آثار پیش‌بینی‌نشده‌ای بر اقتصاد داشته باشد.
ریسک سرمایه گذاری مجدد: فرض کنید شما در یک نوع اوراق مشارکت سرمایه گذاری کرده‌اید که بازده سالانه ۲۲ درصد داشته است. اکنون که شما به سررسید این اوراق نزدیک می‌شوید، باید به دنبال گزینه جدیدی برای سرمایه گذاری باشید تا پولی که از محل سررسید اوراق مشارکت قبلی دریافت می‌کنید در جای جدید سرمایه گذاری کنید؛ اما به دلیل کاهش نرخ بهره و تغییر شرایط اقتصادی، نمی‌توانید سرمایه گذاری جدیدی پیدا کنید که با همان نرخ ۲۲ درصد یا بیشتر به شما سود پرداخت کند. به همین دلیل ناچارید در اوراقی سرمایه گذاری کنید که سود ۱۸ درصد عاید شما می‌کند. به این نوع ریسک، ریسک سرمایه گذاری مجدد گفته می‌شود.
ریسک نرخ ارز: این نوع ریسک زمانی رخ می‌دهد که شما در بورس کشوری دیگر سرمایه گذاری می‌کنید. برای مثال اگر یک سرمایه گذار ساکن ایران سهام شرکت بنز آلمان را بخرد، این احتمال وجود دارد که دارایی به یورو (EUR) باشد و سرمایه گذار حالا نه تنها در معرض ریسک بازار برای سهام شرکت بنز قرار دارد، بلکه در معرض ریسک مبادله یورو با ریال نیز قرار می‌گیرد. به طور مثال، قیمت سهام بنز آلمان ممکن است افزایش یابد، ولی اگر یورو در مقایسه با ریال تضعیف شود، می‌تواند هرگونه سودی را کاهش داده و یا حتی از نظر ریالی به زیان سرمایه گذار منجر شود.
ما سایر ریسک ها را در مقاله انواع ریسک در بازار بورس توضیح داده‌ایم. برای مطالعه بیشتر به این مقاله مراجعه کنید.
(پایان درس هفتم دوره آموزشی مفاهیم سرمایه گذاری)
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری درباره ریسک سرمایه گذاری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
سلام.ممنون .خیلی خوب بود.از دست اندرکاران وبسایت به این
خوبی سپاسگزارم