نظریه گشت تصادفی و کاربرد آن برای سرمایه گذاران
نظریه گشت تصادفی به این موضوع اشاره دارد که تغییرات قیمت سهام شرکت ها مستقل از یکدیگرند و روند تغییرات قیمت سهام یک شرکت نمیتواند برای پیشبینی روند آتی قیمت مورداستفاده قرار بگیرد. درواقع قیمت سهام شرکت ها مسیری غیرقابلپیشبینی و تصادفی را دنبال میکنند و طبق فرضیه بازار کارا، نمیتوان با استفاده از روند قیمتی گذشته سهام و بدون پذیرش ریسک اضافی، بازده بیشتر به دست آورد.
پیدایش نظریه گشت تصادفی
نظریه گشت تصادفی نخستین بار در سال ۱۹۷۳ وقتی به شهرت رسید که برتون مالکیل (Burton Malkiel) استاد اقتصاد دانشگاه پرینستون کتاب «یک گشت تصادفی در والاستریت» را نوشت، کتابی که حالا از آن به عنوان یک اثر کلاسیک سرمایه گذاری یاد میشود. گشت تصادفی یک نظریه در بازار سهام است که بیان میکند حرکات و جهت قبلی قیمت یک سهم یا کل بازار نمیتواند برای پیشبینی حرکات آینده آن مورداستفاده قرار بگیرد. این نظریه که پیشازاین توسط مائوریس کندال (Maurice Kendall) در سال ۱۹۵۳ آزمایش شده بود بیان میکند که نوسانات قیمت سهام از هم مستقل هستند و دارای توزیع احتمال یکسانی میباشند، بااینحال در طول زمان قیمت ها یک روند افزایشی رو به بالا دارند.
آزمایش برتون مالکیل
برتون مالکیل در کلاس درس دانشگاه به همراه دانشجویانش آزمایشی را انجام دادند. آنها سهام شرکتی فرضی با قیمت ۵۰ دلار را انتخاب کردند و سعی کردند قیمت پایانی سهام در روز بعد را با انداختن سکه (بازی شیر یا خط) پیشبینی کنند. به این صورت که اگر رو میآمد، قیمت به عنوان نیم واحد افزایش مییافت و اگر پشت میآمد نیم واحد کم میشد؛ بنابراین احتمال اینکه قیمت در روز بعد افزایش یا کاهش بیابد مساوی و ۵۰-۵۰ بود. آنها انداخت سکه را بارها و بارها تکرار کردند و نتایج پشت یا رو آمدن سکه را در نموداری نشان دادند.
او این نمودار را به یک تحلیلگر تکنیکال نشان داد و از او خواست نظر خود را در مورد تغییرات قیمت بدهد. آن تحلیلگر نیز با این باور که تاریخ مجدداً تکرار میشود و روندهای گذشته چراغ راه آیندهاند، از مالکیل خواست که فوراً اقدام به خرید سهام آن شرکت کند. با توجه به اینکه پرتاب سکه ها کاملاً تصادفی بود بنابراین سهم مذکور نمیتوانست هیچ رویهای داشته باشد. مالکیل با استناد به نتایج آزمایش خود، ادعا کرد که تغییرات بازار بورس و سهام میتواند به اندازه پرتاب سکه تصادفی باشد.
درسهای آزمایش مالکیل در مورد نظریه گشت تصادفی
بهطور خلاصه، نظریه گشت تصادفی بیانکننده این واقعیت است که قیمت سهام یک مسیر تصادفی و غیرقابلپیشبینی را انتخاب میکند. شانس افزایش قیمت یک سهام در آینده به اندازه پایین رفتن قیمت آن است. افرادی که از این نظریه پیروی میکنند عقیده دارند که عملکرد بهتر از بازار بدون قبول ریسک اضافی، غیرممکن است. مالکیل در کتابش توصیه میکند که تحلیل تکنیکال و بنیادی کاملاً هدر دادن زمان هستند و در ارائه عملکرد بهتر نسبت به بازار اثبات نشدهاند.
مالکیل به خوانندگان خود توصیه میکند که بهترین راه برای موفقیت در دنیای سرمایه گذاری پیروی از استراتژی بخر و نگهدار با افق زمانی بلندمدت است و تلاش برخی معامله گران برای زمانبندی بازار و استفاده از نوسان قیمت بیفایده است. طبق گفتههای مالکیل اقدامات شکلگرفته بر اساس تحلیل تکنیکال، بنیادی و یا هر نوع تحلیل دیگری بیثمر است. او برای اثبات این گفته خود به آمار جالبی اشاره میکند: بیشتر صندوقهای سرمایه گذاری در برابر معیارها و شاخص هایی نظیر S&P 500 ناکام بودهاند و عملکرد ضعیفتری نسبت به بازار داشتهاند. حالآنکه این صندوق ها از دانش و تجربه قویترین تحلیلگران و متخصصان سرمایه گذاری برای مدیریت سبد خود بهره میگیرند.
نظریه گشت تصادفی در عصر حاضر
درحالیکه بسیاری از سرمایه گذاران در سراسر جهان از اندرزهای مالکیل پیروی میکنند، افراد دیگری هم هستند که عقیده دارند افق سرمایه گذاری در حال حاضر بسیار متفاوتتر از زمانی است که مالکیل در حدود ۳۰ سال پیش این کتاب را به نگارش در آورده است. امروز، هرکسی به اخبار مربوط به سهام و اطلاعات سهام به آسانی و خیلی سریع دسترسی دارد. سرمایه گذاری دیگر یک بازی برای افراد خاص و ممتاز نیست. از طرفی احتمالاً چون نظریه گشت تصادفی مفاهیمی مثل تحلیل و انتخاب سهام را که دنیای بورس بر پایه آنها بنا شده است، محکوم میکند، هیچگاه نتوانست برای سرمایه گذاران والاستریتیها مبحث محبوبی به حساب بیاید.
گفتن اینکه چه مقدار از این نظریه حقیقت دارد کار سختی است؛ شواهدی وجود دارد که از هر دو طرف بحث حمایت میکند. پیشنهاد ما خواندن کتاب مالکیل و تصمیمگیری بر اساس برداشتهای خودتان از گفتههای او است. حالآنکه توجه به این نکته نیز ضروری است که نظریه گشت تصادفی در بازار بورس آمریکا موردبررسی قرار گرفته که از کارایی نسبتاً خوبی برخورد است. برای بررسی کاربرد نتایج این نظریه در بورس تهران حتماً باید محققان دانشگاهی به این موضوع به طور موشکافانهای بپردازند.
(پایان درس پنجم دوره آموزشی آشنایی با مفاهیم مالی)
منبع: مدیرمالی
اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همینطور با اشتراکگذاری این مقاله در شبکههای اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.
سلام
ذز این مقاله صرفا به موضوع و مفهوم گشت تصادفی پرداختیم. همانطور که شما گفتید چنین نظریه ای در بورس تهران با عمق کم و کوچک کاربردی نیست.
موفق باشید
شاید در بازار کارا و شفاف نظریه گشت تصادفی خوب باشد ولی در جوامع مانند کشور ما که هیچ چیز قابل پیش بینی نیست و مسائل اقتصادی با سیاسی عجین شده نظریه خوبی نباشد .