پرتفوی بهینه سهام: روی مرز کارایی حرکت کنید

مفهوم پرتفوی بهینه سهام از شاخه‌های نظریه پرتفوی مدرن است. این نظریه فرض می‌کند که سرمایه گذاران در حالی دیوانه‌وار به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند که برای بیشترین بازده ممکن هم تلاش می‌کنند. مبنای این نظریه آن است که سرمایه گذاران به شکل عقلایی عمل خواهند کرد و همیشه تصمیماتی می‌گیرند که ضمن پذیریش مقدار قابل قبولی ریسک، بازده سرمایه گذاری آن‌ها را بیشینه می‌کند.

هری مارکویتز در سال ۱۹۵۲ مفهوم پرتفوی بهینه را مطرح کرد و به ما نشان داد که این امکان وجود دارد تا در عین واحد هزاران پرتفوی مختلف با سطوح متفاوت ریسک و بازده تشکیل داد. این به عهده سرمایه گذار است که تصمیم بگیرد چه مقدار ریسک را می‌تواند تحمل کند و در قبال آن میزان ریسک پرتفوی خود را به‌گونه‌ای متنوع سازی کند که بیشترین بازده ممکن را به دست آورد. اینجاست که مفاهیمی چون متنوع سازی و تخصیص دارایی‌ها اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کنند.

مفهوم پرتفوی بهینه سهام در عمل

نمودار زیر نشان می‌دهد که پرتفوی بهینه سهام چه طور کار می‌کند. پرتفوی بهینه سهام معمولاً در نواحی میانی این منحنی قرار می‌گیرد، چراکه هر چه شما از نقطه A به سمت نقطه C حرکت کنید، ریسک بیشتری برای افزایش بازده به نسبت کمتر تحمل خواهید کرد. به عبارتی در بخش‌های پایینی نمودار (نزدیک به نقطه A) شما به ازای یک واحد افزایش ریسک ممکن است چندین واحد بازده اضافی به دست آورید. هرقدر که به سمت بخش‌های بالایی می‌روید به میزان ریسک شما افزوده می‌شود و از میزان بازدهی که پاداش می‌گیرید کاسته می‌شود تا اینکه درنهایت به ازای چند واحد ریسک ممکن است فقط یک واحد بازده اضافی کسب کنید (نزدیک به نقطه C).

خطی که نقطه A و C را به هم وصل می‌کند مرز کارا گفته می‌شود. مجموعه پرتفوهای بهینه روی این خط قرار می‌گیرند. چراکه پرتفوهای با ریسک بیشتر و بازده کمتر بی‌نتیجه هستند و انتخاب آن‌ها کاری معقول و منطقی به‌حساب نمی‌آید. مثلاً پرتفوی D را در نظر بگیرید. این پرتفوی ریسک بیشتری از پرتفوی A دارد و شما می‌توانید با سرمایه گذاری در دارایی‌های بدون ریسک نظیر اوراق مشارکت دولتی یا سپرده‌های بانکی همان مقدار بازده پرتفوی A را به دست آورید. به عبارتی پرتفوی A دارای حداقل ریسک است و هیچ سرمایه گذار ریسک گریزی هیچ‌یک از پرتفوهایی را که بازده مورد انتظار آن‌ها کمتر از بازده مورد انتظار پرتفوی A است، انتخاب نمی‌کند.

انتخاب مرز کارا

شما می‌توانید با انتخاب هر پرتفوی دیگری که روی مرز کارا قرار می‌گیرد، میزان ریسکی را که مایل به پذیرش آن هستید، انتخاب کنید. این کار به شما بالاترین بازده را برای مقدار ریسکی می‌دهد که می‌خواهید بپذیرید.

توجه داشته باشید که بهینه کردن پرتفوی کاری نیست که بتوانید آن را به‌طور ذهنی انجام دهید. برنامه‌های کامپیوتری وجود دارند که با محاسبه صدها و بعضی‌اوقات هزاران بازده مورد انتظار مختلف در برابر ریسک داده‌شده متفاوت پرتفوی بهینه را تعیین می‌کنند.

فرضیه انسان عقلایی در پرتفوی بهینه سهام

توجه به این نکته نیز مهم است که در نظریه پرتفوی بهینه، فرض شده که انسان موجودی است عقلایی و تمام نتایجی که در ادامه گرفته می‌شود، بر پایه این فرضیه قرار دارد؛ اما با ظهور دانش مالی رفتاری که به بررسی روانشناسی سرمایه گذاران می‌پردازد، این فرضیه موردتردید قرار گرفت. چراکه تصمیمات سرمایه گذاران معمولاً به‌طور کامل بر اساس قوه عقلانیت و استدلال صورت نمی‌گیرد و بیشتر تحت تأثیر محرکه‌های ذهنی پرقدرتی نظیر قدرت، لذت، ترس، عشق و نفرت قرار دارد.

به‌علاوه برای اخذ یک تصمیم کاملاً عقلایی به اطلاعات کاملی نیز نیاز است. حال‌آنکه بسیاری از مردم مهم‌ترین تصمیمات اقتصادی خود را در نبود اطلاعات کامل اخذ می‌کنند و به عمده اطلاعات تأثیرگذار نیز دسترسی کامل ندارند.

بنابراین انتظار رفتار عقلایی آن‌طور که در نظریه پرتفوی بهینه بر آن تأکید شده است تا حدودی غیرواقعی به نظر می‌رسد. بااین‌حال این فرض به ساده‌سازی مفهوم پرتفوی بهینه و درک بهتر آن کمک زیادی می کند و این نظریه همچنان کاربردهای فراوانی در دنیای مالی و در بین مدیران پرتفوی دارد.

(پایان درس هفتم دوره آموزشی آشنایی با مفاهیم مالی)

منبع:  مدیرمالی

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش نظرات مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این مقاله در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

3 در مورد “پرتفوی بهینه سهام: روی مرز کارایی حرکت کنید”

  1. با سلام خدمت علی عزیز
    Capital Market Line (CML) نشان دهنده پرتفوی هایی است که ریسک و بازده را به طور بهینه با هم ترکیب می کنند. CML یک نوع خاصی از CAL است که در آن پرتفوی، همان بازار است. در نتیجه، شیب CML نسبت شارپ پرتفوی بازار است.

    نقطه ای که CML با مرز کارایی مارکویتز مماس می‌شود، بهینه ترین پرتفوی را نشان می‌دهد. که در معمولا در نقطه ای مانند B که در تصویر مشخص شده است، این مماس حاصل می‌شود.

دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.